Tiroid bezi boynun tabanına yakın konumda kelebek şekline benzeyen bezdir. Vücutta neredeyse her hücreyi etkileyen hormonların salgılanmasında görevlidir. Bu hormonlar aracılığıyla vücudun metabolik süreçlerini etkiler ve vücudun enerjiyi kullanma şeklini düzenler.Tiroid hormonlarının gereğinden fazla salgılandığı duruma “hipertiroidi”; yetersiz salgılandığı duruma ise “hipotiroidi” denmektedir.
Tiroid bezinin az çalışması sonucunda tiroid hormon seviyeleri düşerse vücut fonksiyonlarının çoğu yavaşlar. Hipotiroidide görülebilen belirti ve şikâyetleri hormonlardaki eksikliğin ciddiyetine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Hipotiroidi hastalığının vücuda etkileri nelerdir?
- Yorgunluk
- Soğuğa karşı artan hassasiyet
- Kabızlık
- Kuru cilt
- Kilo almak
- Yüzde şişlik
- Ses kısıklığı
- Kas güçsüzlüğü
- Kanda yüksek kolesterol seviyesi
- Kas ağrıları, hassasiyeti ve sertliği
- Eklemlerde ağrı, sertlik veya şişme
- Normalden daha ağır veya düzensiz adet dönemleri
- Seyrekleşen saçlar
- Yavaşlayan kalp atış hızı
- Depresyon
- Büyümüş tiroid bezi (guatr)
BESLENME
>>Tiroid ve beslenme denilince akla ilk gelen, hipotiroidi hastalarına iyottan zengin bir beslenme önerilirken, hipertiroidi hastaları için bu durum tam tersi olmasıdır.
Günlük hayatta tükettiğimiz besinlerin iyot içeriğini inceleyecek olursak;
- İyottan ZENGİN Besinler / İyottan FAKİR Besinler
- Yumurta sarısı/Yumurta beyazı
- Süt
- Kahve / Çay
- Yoğurt
- Meyve
- Peynir
- Patates
- Dondurma
- Yulaf
- Ton balığı
- Tuz eklenmemiş kuruyemiş
- Beyaz ekmek
- Ev yapımı tuzsuz, yumurtasız ve süt içermeyen ekmek
>>Karbonhidrat tüketiminde aşırıya kaçmamak sağlıklı bir kiloyu korumak için çok etkilidir. Çok az karbonhidrat tüketmek tiroid hormon seviyesini düşürebildiği için ketojenik bir diyet denemekten kaçınılmalıdır.
>>Kepekli tahıllar, meyve ve sebzeler gibi kompleks karbonhidratlar zengin diyet lifi kaynaklarıdır ve daha dolgun hissetmeyi sağlayarak daha az kalori almaya yardımcı olur.
>>Şekerli ve yağlı gıdalardan uzak durulması; diyabet, yüksek kolesterol ve obezite riskini azaltmaya katkı sağlayabilir. Tereyağı veya yağlı kırmızı et yerine zeytinyağı veya balık; bal veya meyve suyu konsantresi gibi basit karbonhidratlar yerine tam tahıllar veya meyve gibi kompleks karbonhidratları tercih etmek gereklidir.
>>Düzenli egzersiz yaparak ve günde en az 2.5 litre su içerek; hipotiroidiye bağlı yavaşlayan metabolizmayı hızlandırmaya katkı koyulabilir. Bununla birlikte, diyette lif içeriği yüksek olan; sebze, meyve, kuru baklagiller gibi gıdalara yer vererek kabızlık riski de önlenebilir.
Stres kortizol seviyesini yükselterek,tiroid hormonlarının işlevini yavaşlatabilir.Bununla birlikte,bağışıklık sistemini de baskılaya bilmektedir.Bu nedenle, stres seviyelerini artıracak durumlardan kaçınmak, rahatlatıcı aktiviteler ile meşgul olmak doğru bir yol olacaktır.
Sağlıklı günler dilerim
Diyetisyen Deniz Yılmaz
